Thursday, April 09, 2015

Sule: 1960-e: Električari-priča No.6

Početkom 1960-ih godina pod uticajem tada popularnih Cliffa Richarda i The Shadowsa, došlo je do pojavljivanja brojnih sastava.
Za 1961. godinu vezuje se prvi put nekoliko imena domaćih rock (ili kako se tada govorilo, beat) sastava: Sjene, Atomi, i Bijele Strijele, svi iz Zagreba, te riječki Uragani, o kojima se čulo tek nakon njihovog nastupa na Opatijskom festivalu, 1968. godine, kada im se kao pjevač pridružio Dalibor Brun.
-Bijele strijele su osnovane (na radnoj akciji izgradnje savskog nasipa), otprilike istovremeno sa Sjenama i Atomima, ali su ih po popularnosti daleko nadmašile. Štaviše Bijele strijele s razlogom možemo da nazovemo prvom jugoslovenskom rock grupom, prvenstveno zbog velike popularnosti stečene na nivou cijele zemlje.
Počeli su sa „cover“ verzijama tadašnjih velikih svijetskih hitova, ali su još tada shvatili neophodnost kreiranja sopstvenog, orginalnog muzičkog materijala; te su prvi domaći sastav koji je počeo sa izvođenjem kompozicija naših autora, uključujući i same članove grupe.
Uz to Bijele strijele su prve probile čvrstu barijeru oko zabavno-muzičkih festivala, pojavivši se 1963. godine na renomiranoj šlagerskoj smotri „Zagreb 63“.
Ovaj sastav je za vrijeme svog djelovanja održao preko 700 samostalnih koncerata, nebrojno mnogo igranki, više puta se pojavljivao na televiziji, što je također bilo „probijanje leda“.
Bijele strijele su iza sebe ostavile nekoliko singlova s pjesmama „Strijele“, „Šeći ne trči“, „Ti si moje proljeće“, „Mrzim taj dan“ i „Lađice“.

-Osim ova tri sastava, u Zagrebu se početkom šezdesetih godina kao značajniji sastav tretirao i sastav Mladi, gitariste Željka Kovačevića-Pesa. Ovaj sastav, sa ovolike vremenske distance ima veći značaj po svom pokušaju da osnuje udruženje vokalno-instrumentalnih sastava u Jugoslaviji.

1963. godina se naprosto nameće kao godina naglog preokreta u jugoslovenskom rock 'n' rollu. Nakon proboja koji su učinile Bijele strijele dolazi do prave poplave izuzetno uspješnih domaćih rock sastava.
Naravno, ta uspješnost iz današnje perspektive može izgledati smiješno, ali po nekim drugim, i danas značajnim parametrima (kao što je tiraž ploča), može biti tumačena čak i na štetu savremenih bendova.
-Crveni koralji su osnovani krajem 1962. godine u Zagrebu i prvobitno su se zvali Crveni đavoli, ali da bi izbjegli neprilike izabrali su prilagodljivije ime.


VIS Crveni koralji

I oni su počeli „skidajući“ što preciznije i vjerodostojnije numere Shadowsa, da bi vremenom repertoar obogaćivali i kompozicijama domaćih autora. Vrlo brzo su stekli enormnu popularnost u cijeloj Jugoslaviji i u drugi plan potisnuli Bijele strele-smjena generacija. Tri singla koji su Crveni koralji snimili u prvim godinama svoga postojanja dostigli su srebreni tiraž (50.000 prodanih ploča).Taj podatak još više dobija na težini jer je te 1963. godine  jedini nosilac zlatne ploče bio je Cune Gojković za singl „Kafu mi draga ispeci“.
   U mnoštvu beogradskih sastava koji izbijaju u prvi plan pravecii kopije Shadowsa, izdvajaju se tri sastava-Zlatni dečaci, Siluete i Elipse.
-Tomi Sovilj je sa sastavom Zlatni dečaci nastupao po prvi put u hotel-restoranu „Mihajlovac“ šestog septembra 1963. godine. Svirali su kako je to u štampi najavljeno „muziku za ples u brzom ritmu“, ali već poslije nekoliko nastupa Tomi Sovilj odlazi iz sastava. Ubrzo nakon Tomijevog odlazka Zlatni dečaci se afirmišu na igrankama u beogradskom Domu omladine, prezentirajući jedan nov pristup rock i pop muzici. Osim „cover“ verzija svijetskih hitova Dečaci sviraju i svoje obrade najpopularnijih djela klasične muzike, kao što su teme iz opere „Nabuco“ i „Labudovo jezero“. Ovakav pristup omogućio im je da relativno brzo snime ploču za Jugoton, kao i da postanu prvi jugoslovenski sastav koji će snimiti ploču za inostranu diskografsku kuču Philips. Zlatni dečaci su također prvi jugoslovenski sastav koji je, doduše na prevaru, svirao u Engleskoj.    


VIS Zlatni dečaci sa Nikolom Karaklajićem

Naime, posredstvom internacionalnog šahovskog majstora Nikole Karaklajića, uz to i prvog našeg DJ-a i zaljubljenika u
rock muziku, Zlatni dečaci su prošvercovani na Ostrvo kao sudionici šahovskog turnira u Bognor Ridžisu.
Tom prilikom britanska štampa ih opisuje kao „Jugoslovenski odgovor na Beatlese“. Zlatni dečaci su na poziv organizatora i naredne godine putovali u Englesku, gdje su odsvirali svoje, a zatim se vratili i veoma brzo potonuli na domaćoj rock sceni, koju je zapljuskivao drugi muzički talas, daleko autentičniji i ubjedljiviji u kreativnom smislu.

(Little Sule)

No comments:

Post a Comment